افراد مسن، به دلیل کهولت و افزایش سن نسبت به سایر افراد، بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های متفاوت فیزیکی و توانایی شناختی همانند توهم در سالمندان هستند. موارد بسیار متعددی همچون زوال عقل، عوارض جانبی برخی دارو ها، آلزایمر و غیره از جمله مهم ترین عوامل ایجاد توهمات در سالمندان هستند که می توانند با مراقبت های جامع، کنترل و یا درمان شوند.
توهم در سالمندان چیست؟
توهم، یکی از بیماری های شایع در افراد مسن و کهنسال است. این اختلال از جمله علائم زوال عقل است که ناشی از تغییراتی در مغز می باشد و افراد مبتلا به توهم، می توانند چیز هایی را بشنوند، ببینند و یا باور کنند که واقعی نیستند. در واقع با افزایش سن، برخی مکانیسم های فیزیکی و ذهنی در مغز شروع به کاهش می کنند که این تغییرات سبب تجربه زوال ذهنی در این افراد شده و علائم شدید تر آن می تواند توهم و یا هذیان گویی باشد.
توهم و هذیان گویی نیز با توجه به علل و شدت بیماری در افراد مسن، دارای انواع متفاوتی است که نزدیکان فرد سالمند می توانند با اطلاعات دقیق و مراقبت های صحیح، از لحاظ رفتاری و دارویی این اختلال را کنترل و مدیریت نمایند.
بررسی انواع توهم در سالمندان
توهم در سالمندان و افراد میان سال، دارای انواع متفاوت بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی است که شایع ترین آن ها توهمات شنیداری و بینایی بوده و می تواند احساسات بدن و رفتار را تحت تأثیر قرار دهد. از جمله انواع توهمات می توان به موارد زیر اشاره نمود:
توهم دیداری
سالمندانی که مبتلا به توهمات دیداری و بصری هستند، چیز هایی همچون اشیاء، افراد، الگو های دیداری و یا نور را می بینند که وجود نداشته و سایر افراد قادر به دیدن آن ها نیستند.
توهم بویایی
این نوع توهم در سالمندان، می تواند شامل استشمام بوهای نامطبوع و یا احساس این باشد که بدن آن ها بوی خاصی می دهد، در حالی که این طور نبوده و آن ها استشمام بو های غیر واقعی را تجربه می کنند.
توهم چشایی
یکی دیگر از انواع توهم در سالمندان، توهمات چشایی است. این نوع توهم، حس چشایی سالمندان را تحت تأثیر قرار داده و به دلیل درگیر شدن اعصاب چشایی، طعم و مزه غذا ها بسیار عجیب و ناخوشایند خواهد شد.
توهم شنوایی
یکی از شایع ترین توهمات در سالمندان، توهم شنیداری یا شنوایی است. در این نوع توهم، افراد غیر واقعی آشنا یا غریبه با سالمندان صحبت کرده و آن ها صدا های غیرطبیعی که وجود خارجی ندارند را به صورت بلند و یا زمزمه می شنوند.
توهم لمسی
این توهم در سالمندان، شامل احساس لمس و یا حرکت در بدن می شود. خزیدن حشره بر روی پوست و یا احساس لمس شدن بدن توسط یک فرد غیر واقعی در افراد میان سال، از جمله شایع ترین توهمات لمسی محسوب می شوند.
علل توهم و هذیان گویی در سالمندان
دلایل بسیار متعددی سبب ایجاد توهم و هذیان گویی در افراد مسن و میان سال می شوند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
زوال عقل یا آلزایمر
یکی از مهم ترین دلایل ایجاد توهم و هذیان گویی در سالمندان، بیماری آلزایمر و یا زوال عقل است. بیماری آلزایمر در سالمندان، سبب ایجاد تغییراتی در مغز می شود که در صورت عدم کنترل و درمان، می تواند باعث ایجاد توهم شود. زوال عقل و یا پارکینسون، از شایع ترین دلایل توهمات بینایی در سالمندان هستند و این نوع توهمات، می توانند شامل دیدن یک موجود و یا شخص خیالی باشند. همچنین سالمندانی که دچار بیماری آلزایمر هستند، می توانند علاوه بر توهمات بینایی، چیز هایی را بشنوند که واقعی نبوده و علت آن نیز ایجاد تغییرات بسیار پیچیده در مغز آن ها است.
کم آبی بدن
با افزایش سن، میزان مایعات در بدن بسیار کاهش می یابد و می تواند یکی از دلایل ایجاد توهم و هذیان گویی در سالمندان باشد.
بیماری صرع
یکی دیگر از علل توهم و هذیان گویی در سالمندان، بیماری صرع و یا تشنج است. در اثر تشنج در سالمندان، بخش بینایی مغز درگیر شده و با مختل شدن آن، سالمندان مبتلا به توهم می شوند.
مصرف مواد مخدر یا الکل
مصرف بیش از حد الکل و یا مواد مخدر در دوران میان سالی و پیری، می تواند سبب توهمات در سالمندان شود. زیرا با افزایش سن، امکان ابتلا به توهم در افراد به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی بسیار بیشتر است و مصرف مواد مخدر نیز می تواند محرکی برای این نوع اختلال باشد.
کاهش شنوایی یا بینایی
سالمندانی که بینایی و شنوایی قابل توجهی را نسبت به سایر افراد مسن از دست داده‌اند، در معرض خطر ابتلا به توهمات بینایی و شنوایی بسیار بیشتری هستند. شدت این توهمات نیز در سالمندان با توجه به شدت اختلال افزایش می یابد.
سرطان مغز
وجود برخی از تومور ها در مغز، می توانند عصب بینایی را فشرده کرده و سبب ایجاد توهمات بینایی در سالمندان شوند. این توهمات می توانند در اثر دوز های بالای شیمی درمانی نیز در افراد ایجاد شوند که این نوع اختلالات شناختی در طول درمان رخ داده و به طور معمول نیز برگشت پذیر هستند.
سندرم چارلز بونت
یکی دیگر از دلایل توهم در سالمندان، سندرم چارلز بونت است. این نوع سندرم سبب ایجاد اختلال در بینایی افراد مسن شده و سالمندانی که دارای سندرم چارلز بونت هستند، به دلیل توهمات بینایی می توانند افراد، حیوانات، چهره ها و یا اشیاء بی جانی را که در آن جا حضور خارجی ندارند را ببینند.
نارسایی کلیه یا کبد
سالمندان مبتلا به نارسایی کلیه یا کبد، دارای برخی توهمات و علائم روان پریشی هستند که این اختلالات نیز در نتیجه سموم انباشته شده بر روی مغز ایجاد شده‌اند.
دیگر علل توهم در سالمندان عبارتند از:
- عوارض جانبی برخی دارو های خاص
- کمبود ویتامین D
- کمبود ویتامین B3، B1، B12
- میگرن
- تب شدید
- سکته
تفاوت توهم و هذیان گویی در سالمندان
هذیان گویی و توهم در سالمندان، هر دو از بیماری های روان پریشی و اختلالات رفتاری هستند که به دلایل بسیار متفاوتی می توانند در افراد مسن رخ دهند. اختلال توهم در سالمندان، حواس پنج گانه همچون بینایی، شنوایی، لامسه و غیره را تحت تأثیر قرار داده و افراد میان سالی که مبتلا به توهم هستند، افراد و یا چیز هایی را حس می کنند که وجود خارجی نداشته و دیگران قادر به دیدن، شنیدن و یا لمس کردن آن ها نیستند. اما در مقابل هذیان گویی در افراد سالمند، یک اختلال روانی است که برگرفته از باور های خیالی می باشد که وجود خارجی نداشته و به هیچ عنوان حواس های پنج‌گانه را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد.
درمان توهم و هذیان گویی سالمندان
همان طور که پیش تر به آن اشاره شد، اختلال توهم و هذیان گویی در سالمندان، از جمله نشانه و علائم بیماری هایی مانند زوال عقل و یا آلزایمر است و به عنوان یک بیماری جداگانه در سالمندان شناخته نمی شود. برای درمان این نوع اختلال، اگر یکی از عزیزان سالمند شما مبتلا به زوال عقل است، سعی نکنید آن ها را متقاعد کنید که توهمات آن ها واقعی نیستند. زیرا این عمل ممکن است منجر به عصبانیت و رفتار های پرخاش گرانه شود. در چنین شرایطی می توانید در آرامش و دور از آشفتگی، از عوامل حواس پرتی استفاده کرده و تا حد ممکن، فرد را از محیط محرک خارج نمایید. رفتار درمانی و دارو درمانی تحت نظر پزشک متخصص برای کنترل و درمان توهمات ناشی از بیماری آلزایمر نیز از جمله بهترین روش ها برای کنترل این اختلال است که با استفاده از آن ها می توانید اختلالات رفتاری سالمند عزیزتان را درمان نمایید.
اهمیت حضور پرستار سالمند در منزل
همان طور که می دانید، سالمندان به دلیل افزایش سن و کهولت، نسبت به دیگران نیازمند توجه و مراقبت بسیار بیشتری هستند. علاوه بر آن سالمندانی که دچار اختلالات توهم و هذیان گویی هستند نیز در مقایسه با سایر سالمندان، به مراقبت بسیار بیشتری احتیاج خواهند داشت. حضور پرستار سالمند در منزل، می تواند در درمان و کنترل توهم و هذیان گویی سالمندان بسیار مؤثر واقع شده و با نظارت کامل بر سلامت جسمانی و روانی آن ها، توجه و مراقبت های لازم را به این افراد ارائه دهد. افراد پرستار سالمند در منزل، در زمینه مراقبت و نگهداری از سالمندان، دوره ها و آموزش های تخصصی را پشت سر گذاشته و در بالاترین سطح کیفی خدمات مراقبتی خود را ارائه می دهند. استخدام پرستار سالمند در منزل علاوه بر روند بهبود بیماری سالمندان، تأثیرات بسیار مثبتی را نیز در روحیه افراد مسن گذاشته و به دلیل مراقبت و نگهداری در منزل، سالمندان رغبت بسیار بیشتری را جهت دست یابی به سلامتی و افزایش کیفیت زندگی نشان می دهند.
در پایان
موسسه همپای سلامت زندگی، ارائه دهنده انواع خدمات پرستاری و مراقبتی در منزل بوده و با بهره مندی از تیم پرستاری بسیار متخصص و حرفه ای، خدمات خود را در بالاترین سطحی کیفی ارائه می دهد. شما عزیزان می توانید جهت استخدام پرستار سالمند در منزل، با مجموعه همپای سلامت زندگی تماس حاصل نموده و با مشاورین ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه