لجبازی یکی از پدیده های بسیار شناخته شده در رفتار بسیاری از کودکان است که در این نوع رفتار کودکان از کاری که به آن ها گفته می شود خودداری کرده و یا برای انجام دادن رفتار خاصی اصرار می ورزند. این نوع رفتار در کودکان با پشتکار، عدم عقب نشینی و همچنین قاطعیت در لجبازی به راحتی قابل تشخیص است و تحت عنوان یکی از اختلالات رفتاری رایج در کودکان شناخته می شود. لجبازی در کودکان ممکن است در یک دوره بسیار کوتاه اتفاق بیفتد و یا در برخی مواقع با تبدیل شدن به یک راهکار مناسب، می تواند به عنوان یک رفتار و یا شخصیت دائمی در کودکان تبدیل شود.
ادامه این مقاله با لجبازی و دلایل ایجاد آن در کودکان آشنا شده و راهکارهای درمانی آن را بررسی خواهیم کرد. پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
لجبازی از چه زمانی در کودکان شروع می شود؟
لجبازی یک نوع پدیده رفتاری است که از سنین بسیار پایین در افراد شروع می شود. به طور معمول کودکان قبل از سنین دو سالگی، به دلیل وابستگی کامل به مادر و یا مراقبان برای تأمین نیاز های شخصی، هیچ گونه نشانه ای از لجبازی را در رفتار خود نشان نمی دهند. بنابراین زمانی که تمامی خواسته ها و نیاز های کودکان به طور کامل برآورده شود، رفتار کودکان بسیار انعطاف پذیر تر بوده و علائمی از لجبازی در آن ها مشاهده نمی شود.
اولین مرحله لجبازی در کودکان زمانی آغاز می شود که کودک پا به سنین استقلال و رشد ادراکات ذهنی خود می گذارد که این دوره از ۲ سالگی و قبل از ۳ سالگی و در زمان شروع به صحبت و راه رفتن در کودک آغاز می شود. این دوره تحت عنوان دوره لجبازی کودکان شناخته شده و در مرحله دوم، تحت عنوان لجبازی در دوران نوجوانی شناخته می شود که این لجبازی در نوجوانان نشان دهنده جدایی از والدین است. در برخی مواقع کودک و یا نوجوان متوجه می شود که با انجام لجبازی در رفتار، راه درستی را برای رسیدن به خواسته های خود در پیش گرفته است. اما در مقابل در صورت تربیت مناسب و رفتار های سنجیده والدین، فرزندان می آموزند که لجبازی راه مناسبی برای رسیدن به اهداف نبوده بلکه می توانند با یادگیری اجتماعی عادی، به صورت هدفمند تر به خواسته های خود دست یابند.
علت لجبازی در کودکان چیست؟
در این قسمت از مقاله باید گفت که لجبازی در کودکان با اراده آزاد آن ها بسیار متفاوت بوده و توصیه می شود قبل از هر گونه اقدامات سخت گیرانه و یا خشن علیه فرزندتان، اراده مصمم و لجبازی را در کودکان تان تشخیص دهید. عدم شناخت کافی از دلایل لجبازی نیز می تواند راه های مقابله با رفتار کودک را بسیار دشوار تر کرده و از این رو مشکلات بسیار زیادی را در رفتار و یا تربیت کودک به وجود آورد.
به طور کلی کودکان دارای ذهنی بسیار کنجکاو، خلاق و با قدرت تخیل بسیار بالا هستند و به همین جهت سوالات بسیار زیادی را از والدین و اطرافیان خود می پرسند. برخی مواقع نیز ممکن است هم زمان با پرسیدن سؤالات، احساس ناراحتی و سرکشی کرده و شروع به لجبازی با اطرافیان کنند. بچه های لجباز به دلیل برخورد نامناسب والدین، می توانند مشکلات بسیار زیادی را برای اطرافیان خود ایجاد کنند.
علت ها و دلایل بسیار متعددی نیز در ایجاد لجبازی کودکان تأثیر گذار هستند که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
عدم مهارت های ارتباطی
یکی از دلایلی که سبب ایجاد لجبازی در کودکان می شود، عدم مهارت های ارتباطی در کودک و برطرف نشدن نیاز های فرزند است. در برخی مواقع ممکن است کودکان به دلیل فقدان های مهارتی، نتوانسته خواسته ها و نیاز های خود را بیان کرده و به دلیل شکست در ارتباطات، شروع به لجبازی با والدین و مراقبان خود نمایند.
ناتوانی در درک محیط اطراف
یکی دیگر از ناتوانی های ارتباطی در کودکان، ضعف در درک محیط اطراف است. در چنین شرایطی ممکن است کودک به طور کامل آنچه را که والدین به او گفته‌اند را درک نکرده و به همین جهت منجر به لجبازی در کودک شود.
استقلال در کودکان
یکی دیگر از دلایل لجبازی در کودکان، حس استقلال و خودمختاری در فرزندان هستند. زمانی که کودکان قصد دارند به والدین حس استقلال خود را نشان دهند، ممکن است شروع به لجبازی برای رسیدن به اهداف خود نمایند.
اضطراب و استرس
عوامل دیگری نیز همانند ترس و یا استرس در کودکان، می توانند در رفتار های عاطفی آن ها تأثیر گذاشته و سبب ایجاد لجبازی برای بیان احساسات شوند.
جلب توجه
برخی از کودکان و به ویژه نوجوانان برای جلب توجه بیشتر اطرافیان و والدین، شروع به لجبازی می کنند.
خصوصیات کودک
برخی از کودکان از سنین پایین نسبت به دیگر کودکان، بسیار لجباز تر هستند و برای رسیدن به اهداف و خواسته های خود، از رفتار های پرخاشگرانه استفاده می کنند.
دیگر دلایل لجبازی در کودکان عبارتند از:
- اعتماد به نفس پایین در کودکان
- عدم ارتباط درست میان والدین و کودک
- دستیابی همیشگی به اهداف و خواسته ها با لجبازی
- الگوبرداری لجبازی از والدین
- عدم احساس امنیت کودک
- و غیره
علائم لجبازی در کودکان
لجبازی افراد در سنین های متفاوت، دارای نشانه های متعددی است که از جمله نشانه های آن در دوران کودکی، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- رفتار های انتقام جویانه در کودکان
- ایستادگی و مقاومت برای برآورده شدن خواسته ها
- عدم توجه به انجام خواسته های والدین
- پافشاری برای انجام خواسته های خود و آزار دیگران
- عدم توجه به قوانین و خواسته های والدین
- افزایش تحریک پذیری در کودکان
- نشان دادن رفتار های خشم و عصبانیت
- عدم رفتار های انعطاف پذیر و سرپیچی از خواسته های والدین
- مبارزه برای برآورده کردن خواسته های خود
راهکار های درمان لجبازی در کودکان
عدم توجه به رفتار های درست و مناسب در مقابل لجبازی فرزندانتان، می تواند سبب تبدیل شدن این رفتار به یک بیماری مزمن شود که می تواند تا آخر عمر در شخصیت کودکتان تأثیر گذار باشد. بنابراین والدین و مراقبان کودکان می توانند با رعایت برخی نکات در رفتار و پاسخ به خواسته های فرزندان، بسیاری از رفتار های لجبازی را در آن ها کاهش داده و با استفاده از راه های معقول، استرس و اضطراب های کودکان را تا حد قابل توجهی کاهش دهند.
از بهترین راهکار های درمان لجبازی در کودکان نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
عدم بحث با فرزندان
یکی از بهترین راه های کنترل و درمان لجبازی در کودکان، بحث نکردن با فرزندان است. در چنین شرایطی توصیه می شود بر سر کودکان فریاد نزده و آن ها را مجبور به تغییر رفتار ناگهانی نکنید. زیرا کودکان نوپا از رفتار های معقول و اجتماعی و همچنین روش های مناسب برای رفع مشکلات خود آگاه نیستند و بنابراین والدین می توانند با رفتار آگاهانه و سنجیده، نیاز آن ها را برطرف سازند.
با کودکان صبور باشید
صبور بودن والدین و مراقبان در شرایط لجبازی کودکان، می تواند یکی دیگر از راهکار های بسیار مؤثر در کاهش رفتار های لجبازی باشد. در این شرایط سعی کنید علت لجبازی و آزار کودکان را تشخیص داده و با عدم رفتار سرسختانه، مشکل را برطرف نمایید.
حفظ آرامش در ارتباط با کودکان
زمانی که کودکان شروع به لجبازی می کنند، سعی کنید زمانی که عصبانی هستند به آرامی با او ارتباط برقرار کرده و برای پرت کردن حواس او شروع به صحبت نمایید. این عمل می تواند ناراحتی را در کودکان کاهش داده و همچنین سبب حواس پرتی او از لجبازی شود.
مدیریت رفتاری
در این نوع راهکار درمانی، زمانی که از کودکتان خواسته ای دارید، مطمئن شوید که او در حال انجام فعالیت مورد علاقه اش نیست. زیرا کودکان زمانی که مشغول به انجام فعالیت های محبوب خود هستند، ممکن است در برابر خواسته های والدین پرخاش گری نشان داده و شروع به لجبازی کنند.
در نظر گرفتن خواسته های کودک
زمانی که فرزندتان برای انجام کار و یا خواسته ای امتناع می کند، گزینه های متعددی را در اختیار او گذاشته و به او حق انتخاب دهید. در چنین شرایطی کودک احساس می کند که نظرش برای شما مهم است و دست از لجبازی خواهد برداشت.
ایجاد امنیت برای کودکان
کودکان در محیط های شاد و راحت که احساس امنیت می کنند، برای به دست آوردن خواسته ها و اهداف خود بسیار کمتر لجبازی می کنند. در چنین شرایطی حمایت های عاطفی برای فرزندان، می تواند حس استقلال را در آن ها تقویت کرده و از رفتار های لجوجانه جلوگیری نماید.
پاداش به کودکان
زمانی که کودکان نوپا نیاز به شنیده شدن حرف ها و خواسته های خود دارند، به آن ها توجه نموده و با دادن پاداش برای رفتار های خوب آن ها، تا حد قابل توجهی رفتار های لجوجانه را در آن ها کاهش دهید.
دیگر راهکار های درمان لجبازی در کودکان عبارتند از:
- آموزش والدین
- استفاده از درمان های دارویی با تجویز پزشک
با توجه به توضیحات ارائه شده در این مقاله، توجه به کودکان و ایجاد حس امنیت و حمایت های عاطفی همه جانبه والدین، در رشد فکری و کاهش اضطراب و استرس آن ها بسیار حائز اهمیت است. والدین عزیز می توانید برای ایجاد حمایت های همه جانبه کودک خود در صورت مشغله های کاری، از خدمات مراقبت و پرستاری از کودکان در منزل بهره برده و نیاز ها و توجه لازم را به فرزند خود ارائه دهید.
در پایان
موسسه همپای سلامت زندگی در تهران یکی از معتبرترین مراکز ارائه خدمات پرستاری در منزل است که از مهم ترین خدمات آن نیز می توان به پرستاری از کودکان در منزل اشاره نمود. شما می توانید برای استفاده از بهترین خدمات پرستاری در منزل، با مؤسسه همپای سلامت زندگی تماس گرفته و اطلاعات لازم از کارشناسان ما دریافت نمایید.
بدون دیدگاه