یکی از تلخ‌ترین اتفاقات در زندگی هر کسی این است که دچار فراموشی شود. زوال عقل یا دمانس، با افزایش سن اتفاق می‌افتد و باعث می‌شود زندگی فرد به چالش‌های بزرگی کشیده شود. افرادی که دچار دمانس می‌شوند، کاهش تمرکز، فراموشی، تغییرات در خلق و خو به دلیل فراموشی و کاهش کیفیت زندگی اجتماعی را تجربه خواهند کرد. برای مدیریت زوال عقل و نگهداری و پرستاری از سالمندان، کافی است راهکارهایی را در پیش بگیرید که در این مطلب برای شما توضیح خواهیم داد. پس با ما همراه باشید.
منظور از زوال عقل یا دمانس چیست؟
به‌طور کلی وقتی فرد حافظه، قدرت حل مسئله، قدرت تمرکز، توانایی فکر کردن و توانایی‌های زبانی و کلامی خود را به مرور زمان از دست می‌دهد، از نظر علم پزشکی چنین فردی دچار زوال عقل یا دمانس شده است. لازم است این نکته را متذکر شویم که زوال عقل مجموعه‌ای از چند بیماری است که بر روی حافظه و قدرت تفکر فرد تأثیر می‌گذارد. برای مثال ابتلا به بیماری‌های مغز و اعصاب به خصوص آلزایمر، مهمترین عاملی است که منجر به زوال عقل خواهد شد و باعث می‌شود تغییرات غیرطبیعی در مغز اتفاق بیفتد و فرد حافظه خود را از دست بدهد.
بررسی علائم زوال عقل
اما موضوع مهمی که همه باید درمورد آن اطلاعات کامل داشته باشند، نشانه های زوال عقل یا دمانس است. البته براساس شرایط زندگی، ابتلا به بیماری‌ها در دوران جوانی و سن فرد، این علائم متفاوت هستند. ممکن است شما تنها بخشی از علائم زیر را در فرد سالمند مشاهده کنید:
- تغییر در حافظه کوتاه مدت
- عدم پذیرش تغییرات در زندگی برای مثال تغییر در محل زندگی، برنامه‌ها و شرایط زندگی
- انجام دادن کارها به‌صورت تکراری
- سوال پرسیدن‌های مکرر
- دشواری در یادآوری کلمات
- ابتلا به افسردگی، پرخاشگری، ناامیدی و به‌طور کلی تغییر در خلق و خو
- ناتوانی در پیدا کردن مسیرها
- از دست دادن علاقه و بی‌تفاوتی
- بروز مشکل در زمان انجام کارهای روزمره
دلایل ابتلا به زوال عقل چیست؟
تحقیقات علم پزشکی نشان داده است وقتی سلول‌های مغزی از بین می‌روند یا اختلالی در سایر قسمت‌های بدن اتفاق افتاده و بر روی عملکرد نورون‌ها تاثیر می‌گذارند، همین عوامل شرایط را برای ابتلا به زوال عقل فراهم می‌کنند. بنابراین مهمترین عوامل موثر بر ابتلا به زوال عقل یا دمانس عبارتند از:
- زوال عقل به دلیل ابتلا به بیماری پارکینسون
- ابتلا به تومورهای مغزی
- مصرف برخی از داروها
- مشکلات تیروئیدی
- مصرف الکل
- کمبود برخی از ویتامین‌ها همانند ویتامین E و ویتامین B12
- ابتلا به بیماری سیفلیس و ایدز
روش های تشخیص زوال عقل
متخصصان براساس یکسری تست‌ها می‌توانند مشخص کنند که آیا علائم نشان داده شده در فرد، بیان‌کننده زوال عقل است یا خیر. سپس بعد از انجام این تست‌ها از فرد می‌خواهند که آزمایش خون و اسکن‌های مغزی همانند سی تی اسکن و ام آر آی را انجام دهد تا وضعیت مغز را بررسی نمایند. به‌طور کلی دو روش برای تشخیص زوال عقل وجود دارد:
تست پرسشی برای بررسی زوال عقل
این تست بر اساس سن فرد و مرحله بیماری انجام می‌شود. فرد باید به یک سری از سوالات که مربوط به مهارت‌های محاسبه‌ای، حافظه و جهت‌گیری زمان است پاسخ دهد. در این صورت متخصص می‌تواند عملکردهای شناختی او را بررسی کند.
تست دایره زوال عقل
در این تست فرد باید به تصویری که مملو از دایره‌های متعدد است نگاه کنند و برای پزشک توضیح دهد در هر کدام از دایره‌ها، چه عکسی را مشاهده می‌کند. افرادی که درگیر زوال عقل هستند، به دلیل اینکه تصویر واضحی را مشاهده نمی‌کنند، نمی‌توانند اشکال موجود در دایره‌ها را تشخیص دهند.
آیا امکان درمان زوال عقل وجود دارد؟
با توجه به اینکه زوال عقل یا دمانس با عملکرد سلول‌های مغزی در ارتباط است و این سلول‌ها قابلیت ترمیم ندارند، بنابراین کسی که دچار زوال عقل می‌شود، نمی‌تواند با روش‌های درمانی، دوباره به حالت قبل برگردد. اما با یکسری از روش‌ها می‌توان از پیشروی زوال عقل جلوگیری کرد و مانع از بروز مشکلات حاد در حافظه فرد شد:
مصرف داروها
رایج‌ترین روش کنترل زوال عقل، مصرف دارو است. متخصص باید مشخص کند شما در کدام یک از مراحل زوال عقل قرار دارید و سپس براساس مرحله دمانس و سن شما، داروهای مناسبی را تجویز خواهد کرد. متخصص قبل از هر چیز، از فرد می‌خواهد سیتی اسکن و ام آر آی انجام دهد؛ تست‌های زوال عقل را پاسخ دهد و سپس داروی مناسب را برای فرد تجویز خواهد کرد.
درمان گیاهی زوال عقل
در حال حاضر برخی از دمنوش‌ها همانند دمنوش جینسینگ، دمنوش بادرنجبویه، دمنوش باکوپا و… از جمله ترکیباتی هستند که برای پیشگیری از آلزایمر و بهبود وضعیت مغز مورد استفاده قرار می‌گیرند. البته برای مصرف این داروهای گیاهی باید تحت نظر متخصص عمل کنید. باید وضعیت سلامت قلب شما بررسی شود. بعضی از ترکیبات گیاهی بر روی جریان خون تاثیر می‌گذارند.
بررسی عوارض زوال عقل
علت اینکه توصیه می‌کنیم به محض مشاهده علائم زوال عقل در سالمندان حتماً آن‌ها را به متخصص ارجاع دهید تا درمان آغاز شود این است که از پیشروی بیماری جلوگیری شده و فرد در معرض عوارض دمانس قرار نگیرد. به‌طور کلی مهمترین عوارض زوال عقل عبارتند از:
- فرد قدرت خود را برای مراقبت از خود از دست می‌دهد.
- توانایی تعامل با دیگران را نخواهد داشت.
- احتمال ابتلا به عفونت در بدن فرد افزایش پیدا می‌کند.
- طول عمر مفید فرد کمتر خواهد شد.
- با پیشروی بیماری، حافظه فرد از دست می‌دهد و توانایی مکالمه را نیز از دست خواهد داد.
- فرد دچار افسردگی، اضطراب و پرخاشگری خواهد شد.
- هیچ علاقه‌ای به ادامه زندگی و انجام امور روزمره ندارد.
- نمی‌تواند وقایع تاریخی را به ذهن خود بسپارد.
- فرد در خواندن یا نوشتن نیز به مشکل برخورد خواهد کرد.
- فرد دچار بی‌اختیاری ادرار می‌شود.
- در غذا خوردن نیز دچار اختلال خواهد شد.
در پایان
آیا می‌دانید اگر سالمندی مبتلا به زوال عقل در منزل خود دارید و می‌خواهید پرستاری برای او استخدام کنید، پرستار حتماً باید مهارت کافی برای نگهداری از سالمند مبتلا به زوال عقل داشته باشد؟ پیشنهاد ما این است برای استخدام پرستار سالمند در منزل با مجموعه‌های حرفه‌ای همانند همپای سلامت در ارتباط باشید. با موسسه تماس بگیرید، وضعیت سالمند را گزارش کنید تا پرستاری که مهارت و سابقه نگهداری از سالمندان مبتلا به دمانس را دارند به شما معرفی کنند. در این صورت با خیال راحت می‌توانید سلامت روح و جسم سالمند را به این افراد بسپارید.
بدون دیدگاه