اغلب افراد مسن و کهنسال به دلیل مشکلات جسمانی و بیماری های خود، به طور معمول بی اختیاری ادرار را تجربه می کنند. بنابراین شناخت علت آن برای کمک به سالمندان بسیار ضروری و حائز اهمیت است. بی اختیاری در سالمندان، به معنای عدم کنترل ادرار و یا مدفوع در افراد مسن است و این مشکل بنابر دلایل مختلفی اتفاق می افتد. عدم کنترل ادرار و یا بی اختیاری در سالمندان می تواند گاه به گاه و یا خفیف بوده و در مقابل می تواند به طور کاملاً جدی زندگی روزمره آن ها را مختل نماید. همچنین بی اختیاری در سالمندان می تواند برای آن ها بسیار خجالت آور باشد، اما در صورت بروز اتفاق، مهم است که با پزشک متخصص مشورت نموده و با استفاده از مؤثرترین راه ها و روش ها، درمان و کنترل آن را مدیریت نمایید.
بی اختیاری ادرار در سالمندان چیست؟
همان طور که مطلع هستید، ادرار توسط کلیه ها دفع و در مثانه ذخیره می شود. پس از پر شدن مثانه از ادرار، یک رفلکس از طریق اعصاب به مغز ارسال شده و جریان فرمان عصبی برای تخلیه ادرار مجدداً به مثانه باز می گردد. در چنین شرایطی مثانه منقبض می شود و ادرار را برای خروج از بدن به بیرون می راند. در افراد سالمند و کهنسال نسبت به افراد جوان تر، عملکرد کلیه و مثانه کمی غیر فعال تر است و بنابراین ادرار موجود در مثانه به طور کامل تخلیه نشده به همین جهت سبب اختلالات ادراری در این افراد می شود. در واقع می توان گفت که بی اختیاری ادرار، علامت و نشانه ای از اختلال عملکرد دستگاه ادراری است که در افراد مسن و میان سال بسیار شایع و ناراحت کننده تر است.
همچنین هر چه سن و نقص جسمانی و بیماری های فرد سالمند نیز افزایش می یابد، بی اختیاری ادرار نیز در آن ها به مرور افزایش یافته و می تواند در کاهش عزت نفس، اختلال روانی، محدود شدن ارتباطات اجتماعی و غیره سالمندان بسیار تأثیر گذار باشد. در صورت عدم درمان و کنترل نیز بی اختیاری ادرار سبب عفونت دستگاه ادراری می شود و با راکد شدن ادرار در مثانه، می تواند مشکلات بسیار حادی را در کلیه و سیستم ادراری به وجود آورد.
انواع بی اختیاری ادرار در سالمندان
بی اختیاری ادرار در سالمندان با توجه به دلایل پیدایش این نوع اختلال در سیستم ادراری، دارای انواع متفاوتی است که مهم ترین آن ها عبارتند از:
بی اختیاری اضطراری
در این نوع بی اختیاری ادراری، مثانه به عنوان یک عضو بیش فعال شناخته می شود و سالمندانی که مبتلا به این نوع بی اختیاری ادراری هستند، نیازمند بیش از ۸ بار تخلیه ادرار در طول روز می باشند. همچنین این افراد با لمس کردن آب و یا در صورت خالی بودن مثانه نیز میل به تخلیه ادرار دارند.
بی اختیاری استرسی
این نوع بی اختیاری ادرار، در هنگام سرفه، عطسه، خنده، ورزش، بلند کردن وسایل سنگین و همچنین کار هایی که به مثانه فشار می آورد اتفاق افتاده و سبب نشت ادرار از مثانه می شود.
بی اختیاری مختلط
این نوع بی اختیاری ادرار در زنان سالمند بیشتر از مردان مسن وجود داشته و هنگامی است که هم زمان با بی اختیاری شدید و استرس رخ می دهد.
بی اختیاری سرریز
در این نوع بی اختیاری، مثانه به طور کامل تخلیه نشده و ادرار پس از پر شدن مثانه به بیرون نشت پیدا می کند. این نوع بی اختیاری در مردان مسن بسیار شایع تر از زنان سالمند است.
بی اختیاری عملکردی
این نوع بی اختیاری ادرار، به طور معمول در سالمندان مبتلا به بیماری آرتریت رخ داده و به دلیل عدم رسیدن به موقع به سرویس بهداشتی است.
علل بی اختیاری ادرار در سالمندان چیست؟
دلایل بسیار متعددی در شرایط جسمانی و روانی سالمندان می تواند سبب بی اختیاری ادرار در آن ها شوند که مهم ترین آن ها عبارتند از:
سنگ مثانه یا تومور
یکی از دلایل بی اختیاری ادرار در سالمندان، وجود سنگ مثانه و یا تومور است. سنگ مثانه، یکی از شایع ترین دلایل بی اختیاری در افراد مسن است و می تواند سبب اختلال در سیستم ادراری سالمندان شود.
مشکلات روانی
بی ثباتی عصبی، وجود استرس و اضطراب مداوم، وضعیت روانی نامناسب، بی قراری و غیره از جمله دلایل بی اختیاری ادرار در سالمندان هستند.
عفونت ادراری
یکی دیگر از دلایل بی اختیاری ادرار در سالمندان، وجود عفونت در سیستم ادراری همچون کلیه و مثانه است. چنین افرادی در هنگام دفع ادرار با مشکل مواجه شده و به دلیل وجود عفونت در دستگاه ادراری خود، سبب دچار بی اختیاری ادرار می شوند.
برخی بیماری های خاص
وجود برخی بیماری ها در افراد مسن همچون دیابت، آرتریت، پروستات در مردان، افزایش وزن، پارکینسون، ام اس، نارسایی قلبی و غیره نیز می تواند سبب بی اختیاری ادرار در سالمندان شوند.
استعمال دخانیات
براساس مطالعات انجام شده، افراد مسن و میانسالی که دخانیات و سیگار را استعمال می کنند، نسبت به سایر افراد در معرض بیشتر خطر بی اختیاری ادرار هستند.
دیگر دلایل بی اختیاری ادرار در سالمندان نیز عبارتند از:
- مصرف برخی دارو های خاص همچون فشار خون، قلب و غیره
- مصرف بیش از حد ویتامین C
- مصرف بیش از حد شیرین کننده های مصنوعی
- مصرف کافئین و نوشیدنی های الکلی
- ضعف در کف لگن
- افتادگی اندام لگن
- بیماری های مفصلی
درمان و کنترل بی اختیاری ادرار در سالمندان
راه ها و روش های بسیار گوناگونی برای کنترل و درمان بی اختیاری ادرار در سالمندان در دسترس هستند که نزدیکان فرد سالمند می توانند با اطلاع از این روش ها و همچنین مشورت با پزشک متخصص، برنامه درمانی مناسبی را برای کاهش علایم بی اختیاری انتخاب نمایند. از جمله مهم ترین روش های درمان بی اختیاری ادرار در سالمندان نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
تجویز دارو
شما می توانید برای کنترل و درمان بی اختیاری ادرار در سالمند عزیز خود، با توجه به تشخیص پزشک مربوطه، از دارو های بدون نسخه و تجویزی همانند آرام بخش عضلات و اعصاب استفاده نموده و از اسپاسم مثانه و بی اختیاری جلوگیری نمایید.
تغییر سبک زندگی
یکی دیگر از مؤثرترین روش های درمان و کنترل بی اختیاری در سالمندان، تغییر سبک زندگی است. انجام فعالیت های بدنی در طول روز، وزن متناسب، نوشیدن مقدار مناسب مایعات، عدم استعمال دخانیات، جلوگیری از یبوست و غیره از جمله بهترین روش های کنترل بی اختیاری ادرار هستند.
عمل جراحی
این روش برای سالمندانی انجام می شود که درمان های دیگر برای بی اختیاری آن ها پاسخ گو نبوده و بنابراین با عمل جراحی، سیستم ادراری را برای دفع کامل ادرار جراحی می نمایند. این نوع جراحی نیز شامل دو جراحی اسلینگ و بادکنک اسفنکتر ادراری مصنوعی است.
تقویت عضلات لگنی
انجام تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگنی و یا آموزش مثانه برای دفع بهتر ادرار نیز از دیگر روش های کنترل و درمان بی اختیاری ادرار در سالمندان محسوب می شوند.
در پایان
مؤسسه همپای سلامت زندگی، یکی از بهترین و معتبرترین مجموعه های خدمات پرستاری و مراقبتی از کودکان، بیماران و سالمندان در منزل است و خدمات خود را با بهرهمندی از تیم پرستاری بسیار متخصص و با تجربه در بالاترین سطح کیفی به مشتریان ارائه می دهد. شما عزیزان می توانید برای استخدام پرستار سالمند از همپای سلامت زندگی جهت استخدام پرستار سالمند در منزل تماس حاصل نموده و تمامی راهنمایی ها و مشاوره های لازم را از مشاورین ما دریافت نمایید.
بدون دیدگاه