پوکی استخوان در سالمندان، یکی از بیماری های شایع در این بازه سنی است که در این بیماری، استخوان ها به دلیل از دست رفتن کلسیم و سایر مواد معدنی، استحکام و تراکم بافت خود را از دست می دهند و بنابراین افراد در معرض بیشتر خطر شکستگی استخوان ها قرار می گیرند. عارضه پوکی استخوان در افراد میانسال، پس از پنجاه سالگی بسیار شایع تر است و به تدریج با افزایش سن نیز خطر ابتلا به آن بسیار افزایش می یابد.
در ادامه مقاله با عارضه پوکی استخوان در سالمندان آشنا شده و روش های درمانی و علائم تشخیص آن را بررسی خواهیم نمود. پس در ادامه با ما همراه باشید.
پوکی استخوان در سالمندان چیست؟
همان طور که گفته شد، پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع در سالمندان است که می تواند سلامت جسمانی آن ها را تحت تأثیر قرار دهد. استخوان های سالم در بدن، دارای فضا های کوچکی تحت عنوان لانه زنبوری هستند و از تراکم و استحکام بالایی برخوردار می باشند. با ابتلا به عارضه پوکی استخوان، اندازه این فضا ها در استخوان ها بسیار افزایش یافته و علاوه بر از دست رفتن تراکم و قدرت استخوان ها، قسمت بیرونی آن ها نیز بسیار نازک تر و ضعیف تر می شود. پوکی استخوان در افراد، به دلایل متفاوت سبک زندگی و رژیم غذایی، ممکن است در سنین متفاوتی رخ دهد ولی با افزایش سن، ابتلا به این بیماری افزایش یافته و در زنان نیز نسبت به مردان مسن، بسیار شایع تر است.
سالمندانی که مبتلا به پوکی استخوان هستند، در انجام فعالیت های روزمره همانند ایستادن و یا راه رفتن، با مشکل مواجه شده و در معرض خطر بالای شکستگی استخوان ها قرار دارند. از مهم ترین استخوان هایی که در سنین سالمندی درگیر شکستگی هستند نیز می توان به استخوان لگن، دنده، ستون فقرات و استخوان های مچ دست و پا اشاره نمود.
انواع پوکی استخوان در سالمندان
پوکی استخوان در سالمندان، با توجه به شدت درگیری استخوان ها در این عارضه، دارای انواع متفاوتی است که از جمله آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
استئومالاسی
عوارض این نوع پوکی استخوان در سالمندان، بسیار کم تر است و از مهم ترین علائم و نشانه های آن نیز می توان به احساس درد و یا ضعف های عضلانی در استخوان ها اشاره نمود.
استئوپنی
این نوع پوکی استخوان در سالمندان، با از دست رفتن متوسط سلول های استخوانی اتفاق می افتد و خطر شکستگی استخوان ها نسبت به نوع استئومالاسی در زنان و مردان سالمند بسیار بیشتر است.
پوکی استخوان
در واقع می توان گفت که آخرین مرحله از انواع این عارضه، پوکی استخوان در افراد سالمند است و با از دست رفتن بالای سلول های استخوانی، خطر شکستگی استخوان ها نیز بسیار افزایش می یابد.
علائم پوکی استخوان در سالمندان
به طور معمول مراحل اولیه پوکی استخوان در سالمندان، هیچ گونه علامت و نشانه هشدار دهنده ای نداشته و بیشتر افراد، تا بعد از شکستگی استخوان ها، نمی دانند که به این بیماری مبتلا هستند. از مهم ترین علائم و نشانه های بیماری پوکی استخوان که در افراد سالمند ظاهر می شوند، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
ناخن های ضعیف و شکننده
شکستگی مکرر ناخن های دست و ضعیف شدن آن ها در حین انجام فعالیت های روزمره، یکی از علائم پوکی استخوان در سالمندان است.
عقب رفتن لثه
در صورت عقب رفتن فک در سالمندان، می توانید برای تشخیص بهتر ابتلا به پوکی استخوان، به پزشک مراجعه نمایید.
احساس ناتوانی در دست
احساس ضعف و کاهش عملکرد در دستان، از جمله علائم شایع پوکی استخوان به ویژه در زنان میانسال است که باید سریعاً اقدامات پزشکی لازم جهت جلوگیری از افزایش آن انجام شود.
علائم و نشانه های ذکرشده در فوق، همگی از علائم اولیه پوکی استخوان در سالمندان هستند و پس از پیشرفت این عارضه در بدن، علائم ثانویه آن ظهور خواهد یافت:
شکستگی مداوم استخوان ها
پس از پیشرفت عارضه پوکی استخوان در بدن، در اثر انجام فعالیت های روزمره و همچنین انجام حرکت های عادی، امکان شکستگی استخوان ها در قسمت های لگن، دست و پا بسیار افزایش می یابد.
کمر درد و قوز شدن کمر
احساس کمر درد و قوز شدن کمر در سالمندان، یکی دیگر از علائم پوکی استخوان می باشد.
کوتاه شدن قد
یکی دیگر از علائم ثانویه پوکی استخوان در سالمندان، کاهش قد در این سنین است. این عارضه به دلیل فشردگی ستون فقرات در پوکی استخوان اتفاق می افتد.
گردن درد
پوکی استخوان در سالمندان، سبب احساس درد شدید در قسمت پشتی بدن و به ویژه گردن شده که می تواند به نخاع و ستون فقرات فشار بسیار زیادی را وارد کند.
پوکی استخوان در سالمندان چگونه تشخیص داده می شود؟
تشخیص دقیق پوکی استخوان به واسطه پزشک متخصص، توسط اسکن تراکم استخوان انجام می شود که تحت عنوان اسکن DEXA معروف است. در این نوع اسکن، تراکم استخوان های سالمندان، اندازه گیری شده و در صورت کاهش تراکم استخوان ها، عارضه پوکی استخوان در بدن تشخیص داده می شود. بررسی میزان مواد معدنی استخوان ها در حجم معین نیز به پزشک اجازه می دهد تا در تشخیص پوکی استخوان، ارزیابی های لازم را انجام دهد.
لازم به ذکر است که پوکی استخوان، علائم عمده ای در بدن ایجاد نکرده و بنابراین انجام معاینات منظم برای تشخیص زود هنگام این بیماری خاموش در سالمندان، می تواند به طور بالقوه از عوارض جبران ناپذیر آن جلوگیری نماید.
درمان پوکی استخوان در سالمندان
پیشگیری و کنترل بیماری پوکی استخوان در سالمندان، به طور معمول شامل ایجاد تغییراتی در سبک زندگی، رژیم غذایی و استفاده از برخی دارو های خاص است. دارو های پوکی استخوان که توسط پزشک تجویز می شوند، از دست رفتن تراکم استخوان ها را بسیار کند کرده و احتمال شکستگی استخوان ها را به ویژه در انجام فعالیت های روزمره ساده بسیار کاهش می دهد. آخرین مراحل درمان پوکی استخوان نیز تنها شامل مصرف دارو نبوده بلکه انجام فیزیوتراپی هم می تواند در حفظ استحکام استخوان ها به سالمندان بسیار کمک کند.
از مهم ترین فاکتور های مدیریت پوکی استخوان در سالمندان نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- پرهیز از نوشیدن الکل و استعمال دخانیات
- رژیم غذایی سالم و مصرف سبزیجات، غلات، حبوبات، ماهی، لبنیات کم چرب و غیره در تمامی وعده های غذایی
- دریافت ویتامین دی در طول روز و افزایش جذب کلسیم در بدن
- انجام فعالیت های بدنی و ورزشی با توجه به بیماری ها و توانایی های فرد سالمند در طول روز
برای کاهش خطر آسیب دیدگی و شکستگی استخوان ها در سالمندانی که مبتلا به عارضه پوکی استخوان هستند نیز می توانید با ایجاد تغییرات کوچکی در منزل همانند ایمن کردن فرش ها، نصب دستگیره، افزایش روشنایی، ایمن کردن سرویس بهداشتی و حمام، استفاده از واکر و یا عصا برای حرکت، کمک از پرستار سالمند در منزل و غیره بیماری را کنترل نمایید.
فاکتور های مؤثر پوکی استخوان در سالمندان
عوامل و فاکتور های بسیار متعددی در ابتلای افراد میانسال و سالمند به عارضه پوکی استخوان تأثیر گذار هستند که از مهم ترین آن ها در زنان و مردان می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- نوشیدن بیش از حد الکل
- استعمال بیش از حد دخانیات و سیگار
- افزایش سن
- بیماری هایی همچون دیابت، سرطان، ام اس، نارسایی کلیه و غیره
- سوابق خانوادگی پوکی استخوان
- عدم انجام فعالیت و تحرک روزانه
- برداشتن تخمدان و یا یائسگی پیش از ۴۵ سالگی
- پرکاری تیروئید و یا روماتیسم مفصلی
پرستاری از سالمندان مبتلا به پوکی استخوان
سالمندانی که مبتلا به عارضه پوکی استخوان هستند، به دلیل ضعف و ناتوانی در استخوان ها و اندام های حرکتی خود، به مراقبت و توجه بسیار بیشتری نسبت به سایر سالمندان برای کاهش ابتلاء خطر شکستگی نیازمند می باشند. بنابراین اعضای خانواده پرمشغله و کارمند می توانند جهت نگهداری و مراقبت از سالمند عزیز خود، از خدمات پرستار سالمند در منزل استفاده نموده و با ارائه مراقبت های شبانه روزی به سالمند، علاوه بر کاهش خطر شکستگی استخوان ها، به دیگر نیاز های سالمند در طول شبانه روز نیز رسیدگی نمایند.
مؤسسه همپای سلامت زندگی، در زمینه ارائه خدمات پرستاری و نگهداری، مشغول به فعالیت بوده و یکی از معتبرترین و شناخته شده ترین مراکز در این حرفه است. تیم پرستاری این مجموعه با تکیه بر دانش، مهارت و تخصص خود، خدمات نگهداری و پرستاری در منزل را در بالاترین سطح کیفی ارائه داده و دارای تجارب کاملاً حرفه ای در این زمینه می باشند.
در پایان
شما می توانید برای اطلاع از چگونگی استخدام پرستار سالمند در منزل و دریافت راهنمایی ها و مشاوره های لازم، با موسسه همپای سلامت زندگی تماس حاصل نموده و اطلاعات لازم را از مشاورین ما دریافت نمایید.
بدون دیدگاه