با توجه به مطالعات انجام شده در طول سالیان، شیوع چاقی در جهان به ویژه در افراد مسن در حال افزایش است. در دوران های کودکی، نوجوانی و بزرگسالی به دلایل سبک نادرست زندگی و عدم رژیم غذایی مناسب، شیوع چاقی امری بسیار طبیعی بوده و نسبت به دوران میانسالی، کنترل و درمان آن بسیار آسان تر است. بنابراین این عارضه در افراد مسن به ویژه زنان و مردانی که دارای سن بالای ۶۰ سال هستند، می تواند بیماری ها و مشکلات بسیار جدی را ایجاد کند. مدیریت وزن در افراد مسن برای سلامت جسمانی آن ها امری بسیار حائز اهمیت است و برای جلوگیری از بیماری های خطرناکی همچون دیابت نوع ۲، باید رژیم غذایی مناسب در وعده های غذایی آن ها رعایت شود.
چاقی در سالمندان چیست؟
چاقی در سالمندان یک نوع مشکل مزمن است که به دلایل بسیار متعددی می تواند منجر به ایجاد چربی بیش از حد در مناطق مختلفی از بدن شود. این عارضه در طولانی مدت سلامت جسمانی افراد را تحت تأثیر قرار داده و می تواند سبب ایجاد بیماری ها و مشکلات بسیار جدی شود. اما باید گفت که چاقی بدن در واقع یک نوع بیماری نیست بلکه می تواند دلایل به وجود آمدن بسیاری از بیماری ها در افراد مسن باشد. زیرا زمانی که بدن حاوی چربی انباشته و اضافی در نقاطی همچون شکم باشد، می تواند نحوه عملکرد طبیعی بدن را دستخوش تغییرات قرار داده و با پیشرفت چاقی نیز در طول زمان اثرات بسیار نامطلوبی را در سلامت سالمندان بگذارد.
خطرات چاقی در افراد مسن نیز به واسطه تحقیقات و مطالعات پزشکی انجام شده به صورت علمی ثابت شده است و بروز این عارضه در سالمندان، می تواند بسیاری از سیستم های بدن و اندام های حیاتی همانند قلب، ریه، کلیه و غیره را تحت تأثیر منفی قرار دهد.
اثرات چاقی در سالمندان چیست؟
یکی از مهم ترین خطرات چاقی در زنان و مردان سالمند، افزایش فشار خون و همچنین کلسترول بالا است. سالمندانی که دارای اضافه وزن هستند نسبت به دیگر افراد مسن، از فشار خون بالاتری برخوردار بوده و همچنین سطح کلسترول در بدن آن ها نیز بسیار بالا خواهد بود. این افراد بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی هستند و همچنین خطر ابتلا به برخی سرطان ها نیز در آن ها بسیار زیاد می باشد. علاوه بر عوارض جسمانی، چاقی در سالمندان می تواند عوارض روانی را نیز در پی داشته باشد.
جهت بررسی کلی عوارض چاقی در سالمندان، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
بیماری دیابت
یکی از مهم ترین عوارض چاقی مزمن در سالمندان، ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ است. دیابت نوع ۲ در سالمندان، یک عامل خطر شناخته شده در ایجاد بیماری هایی همچون مشکلات کلیوی، بیماری قلبی، سکته مغزی و همچنین بسیاری از بیماری های جدی در سالمندان است.
فشارخون بالا
سالمندان مبتلا به چاقی نسبت به دیگر افراد، برای تأمین اکسیژن اندام های حیاتی بدن خود، به خون بیشتری نیاز داشته و از این رو فشارخون در آن ها افزایش می یابد.
بیماری های قلبی و عروقی
تجمع چربی در سالمندانی که دارای اضافه وزن هستند، خطر ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را در آن ها افزایش می دهد.
ابتلا به برخی سرطان ها
یکی دیگر از عوارض اضافه وزن در سالمندان، ابتلای آن ها به برخی از سرطان ها و همچنین تقسیم بی رویه سلول ها در مناطق مختلفی از بدن است.
مشکلات روان شناختی
چاقی و اضافه وزن در زنان و مردان سالمند، می تواند در تصمیم‌گیری، به خاطر سپاری، پردازش اطلاعات، درک حل مسئله و غیره تأثیرات منفی گذاشته و با افزایش سن نیز اثرات آن افزایش یابد
ناتوانی جسمانی
چاقی مزمن می تواند در عملکرد اندام های حرکتی و مفاصل تأثیرات منفی گذاشته و انجام حرکات ساده و روزمره را برای سالمندان بسیار سخت تر کند. عدم تحرک در طولانی مدت نیز می تواند بسیاری از بیماری ها را در این سنین به وجود آورد.
کاهش کیفیت زندگی
یکی دیگر از اثرات نامطلوب چاقی در سالمندان، کاهش کیفیت زندگی افراد مسن و تحت تأثیر قرار دادن فعالیت های روزمره آن ها است.
دلایل چاقی در سالمندان
یکی از مهم ترین دلایل چاقی در افراد مسن، استفاده از برخی دارو های خاص به دلیل وجود بیماری های مرتبط با افزایش سن در سالمندان است. دارو های ضد صرع، ضد افسردگی، مسدود کننده های بتا، دارو های ضد قند خون، استروئید ها و غیره از جمله داروهایی هستند که می توانند سبب افزایش وزن در افراد سالمند شوند. بنابراین سالمندان و یا مراقبین آن ها باید جهت جلوگیری از افزایش وزن، دارو های مصرفی را با پزشک خود بررسی کرده و تا حد امکان از دارو های جایگزین برای کنترل وزن خود استفاده کنند.
از دیگر عوامل تأثیر گذار بر ایجاد چاقی در افراد سالمند نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
سبک زندگی ناسالم
وجود برخی عادات و عدم تحرک بدنی نیز از دیگر دلایل ایجاد چاقی و اضافه وزن در سالمندان است. به طور معمول سالمندانی که تنها زندگی می کنند و یا به دلایل متعدد دچار افسردگی و یا دیگر مشکلات هستند، از تحرک بدنی بسیار کمتری برخوردار بوده و بنابراین خطر ابتلا به چاقی در آن ها بسیار بالا است.
رژیم غذایی نامناسب
با افزایش سن، عملکرد بدن دستخوش تغییرات بسیار زیادی شده و از این رو رعایت برخی نکات در سبک زندگی و وعده های غذایی برای بهبود سلامت بدن و روان سالمندان بسیار حائز اهمیت است. سالمندانی که از فست فود و همچنین غذا های پرچرب در وعده های غذایی خود استفاده می کنند، نسبت به دیگر افراد مسن، بیشتر مستعد ابتلا به خطرات چاقی مزمن هستند.
عوامل ژنتیکی
عوامل ژنتیکی نیز می تواند در ایجاد چاقی سالمندان تأثیر گذار باشد. بر طبق مطالعات انجام شده افراد سالم بالای ۶۰ سال به طور معمول نسبت به افراد جوان تر و بزرگسالان، از اضافه وزن کمتری برخوردار هستند و بیشترین درصد چاقی در آن ها نیز مرتبط با عوامل ژنتیکی می باشد.
دیگر دلایل ایجاد چاقی در سالمندان نیز عبارتند از:
- عدم تحرک بدنی
- ایجاد تنش و اضطراب
- بی خوابی
- شرایط پزشکی
- کم کاری تیروئید
- و غیره
راهکار های جلوگیری و درمان چاقی در سالمندان
یکی از بهترین روش های جلوگیری و درمان چاقی در سالمندان، تغذیه سالم و اصلاح رژیم غذایی است. مصرف غذاهایی با کالری بالا اما با محتوای مواد مغذی کم، می تواند یکی از بهترین وعده های غذایی برای سالمندان جهت پیشگیری، کنترل و درمان چاقی باشد. انواع میوه، سبزیجات، دانه های آجیل، سویا، لبنیات کم چرب یا بدون چربی، روغن های گیاهی، غذا های دریایی، غلات کامل و غیره از بهترین مواد مغذی برای سالمندان هستند. اما در مقابل غذا های اشباع شده از چربی و نوشیدنی هایی با قند بالا همچون نوشابه، مشروبات الکلی، غذاهای پرنمک و غیره می توانند سبب ایجاد چاقی و افزایش وزن در سالمندان شوند.
دیگر راهکار های مؤثر برای جلوگیری از چاقی و همچنین کنترل آن در سالمندان نیز شامل شرح زیر است:
فعالیت بدنی
انجام تمرینات فیزیکی در طول روز، می تواند در پیشگیری و همچنین درمان چاقی در افراد سالمند بسیار تأثیرگذار باشد. پیاده روی، انجام حرکات ساده حتی در منزل به مدت ۱۰ تا ۲۰ دقیقه در بهبود عملکرد اندام های حرکتی و افزایش سوخت و ساز بدن برای کنترل چاقی در سالمندان بسیار موثر است.
کنترل دارو
همان طور که پیش تر به آن اشاره شد، مصرف برخی داروها همانند دارو های ضد افسردگی می توانند یکی از مهم ترین دلایل چاقی در سالمندان باشند. بنابراین با کنترل بر دارو های مصرفی و همچنین استفاده از دارو های جایگزین، می توانید از اضافه وزن در سالمند عزیز خود جلوگیری نمایید.
درمان بی خوابی
بسیاری از افراد با افزایش سن به دلیل تغییر در عملکرد بدن، دچار عارضه بی خوابی می شوند. بی خوابی نیز به دلیل تولید بیش از حد کورتیزول، می تواند سبب افزایش وزن در افراد مسن شود. بنابراین ایجاد یک برنامه ریزی مناسب برای خواب و همچنین افزایش کیفیت آن، می تواند در پیشگیری و درمان چاقی سالمندان بسیار مؤثر واقع شود.
انجام معاینات پزشکی
کم کاری تیروئید، یکی دیگر از دلایل ایجاد چاقی در سالمندان است. بنابراین شما می توانید با انجام آزمایش ها و چکاپ های دوره ای، از بسیاری از دلایل ایجاد کننده چاقی در سالمندان جلوگیری نمایید.
استخدام پرستار سالمند، راهکاری مؤثر برای مراقبت از سالمندان چاق
با افزایش سن، افراد به مراقبت و توجه بسیار بیشتری نسبت به دیگر بزرگسالان نیاز خواهند داشت. حال وجود چاقی در سالمندان نیز این مراقبت و توجه را دو چندان نموده و مراقبان باید با کنترل دقیق بر رژیم غذایی و عادات زندگی آن ها، کیفیت زندگی سالمندان را افزایش داده و همچنین خطر ابتلا به بسیاری از بیماری ها را در آن ها کاهش دهند. استخدام پرستار سالمند در منزل، یکی از مؤثرترین و بهترین راهکار ها برای مراقبت و نگهداری از سالمندان چاق در منزل است.
این افراد در نگهداری و مراقبت از تمامی سالمندان به ویژه سالمندان دارای اضافه وزن، تمامی آموزش ها و دوره های لازم را پشت سر گذاشته و با نحوه کنترل و درمان افزایش وزن در زنان و مردان مسن، دارای تسلط کامل هستند. خدمات پرستاری از سالمندان در منزل نیز به صورت نیمه‌وقت و تمام‌وقت به افراد مسن ارائه می شود و این افراد می توانند با نظارت کامل بر تحرک، سبک زندگی و همچنین رژیم غذایی مناسب، کیفیت زندگی سالمندان را تا حد قابل توجهی افزایش دهند.
برای بهره‌مندی از بهترین خدمات پرستاری از سالمندان در منزل نیز می توانید با مؤسسه همپای سلامت زندگی تماس گرفته و اطلاعات لازم را از مشاورین ما دریافت نمایید.
در پایان
مؤسسه همپای سلامت زندگی، در زمینه ارائه خدمات پرستاری در منزل مشغول به فعالیت است و با در اختیار داشتن پرستاران بسیار مجرب و متخصص، خدمات پرستاری از سالمند در منزل را در بالاترین سطح کیفی به مراجعین ارائه می دهد. شما عزیزان می توانید برای استفاده از خدمات تمام‌وقت و نیمه‌وقت پرستاری از سالمند در منزل با مناسب ترین قیمت و بالاترین کیفیت، با مؤسسه همپای سلامت زندگی در تهران تماس گرفته و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه