فشار خون پایین در سالمندان در واقع به وضعیتی گفته می شود که فشار خون آن ها به کمتر از ۹۰٫۶۰ میلی متر جیوه برسد. همان طور که مطلع هستید اغلب افراد با پا گذاشتن به سنین میان سالی و پیری به دلایل و عوامل متعددی مبتلا به فشار خون بالا می شوند و بسیاری از ما نیز نگران این هستیم که فشار خون سالمندان خود را چک کرده تا مطمئن شویم که میزان آن از حد طبیعی خود بالاتر نرود. فشار خون بالا می تواند عوارض بسیار جدی را برای افراد مسن به وجود آورد اما در مقابل فشار خون پایین نیز می تواند خطرات متعددی را برای سلامتی ایجاد کند.
همچنین افت فشار خون در سالمندان می تواند منجر به ایجاد سرگیجه، غش و یا افتادن ناگهانی آن ها شود.
اندازه گیری فشار خون چیست؟
فشار خون در واقع نیرویی است که به واسطه آن خون به سراسر بدن پمپاژ می شود. اندازه گیری فشار خون نیز نشان دهنده میزان این فشار در بدن است و فشار خون پایین تر از ۹۰٫۶۰ میلی متر جیوه نیز تحت عنوان افت فشار خون در افراد تشخیص داده می شود و نشان دهنده این است که اندام های حیاتی و مغز به اندازه کافی خون دریافت نمی کنند. به عبارت دیگر می توان گفت که فشار خون یکی از علائم حیاتی بدن است که به جهت تشخیص سلامت فرد همراه با سرعت تنفس، ضربان نبض و همچنین دمای بدن محاسبه می شود.
این فشار در هنگام انقباض و انبساط قلب ایجاد شده و توسط شبکه ای از رگ های خونی، خون را از قلب به سایر اندام های بدن انتقال داده و در عین حال نیز خون را تصفیه می کند. اگر حجم خون پمپاژ شده نیز به دلایل متعددی کم شود، سبب افت فشار خون و در نتیجه کمبود اکسیژن و تغذیه کافی برای دیگر اندام های حیاتی می شود.
علت افت فشار خون در سالمندان
دلایل بسیار متعددی سبب پایین آمدن ناگهانی فشار خون در سالمندان می شوند و برخی از افراد سالمند که دارای فشار خون پایین هستند، به طور معمول علائم خاصی را تجربه نکرده و به همین جهت متوجه پایین آمدن فشار خون نمی شوند. به طور کلی از مهم ترین دلایل پزشکی که منجر به افت فشار خون در سالمندان می شوند، می توان به چند مورد زیر اشاره نمود:
بیماری قلبی
یکی از مهم ترین دلایل افت فشار خون در سالمندان، وجود بیماری های قلبی است. یک قلب سالم می تواند افت فشار خون در بدن را با پمپاژ مقدار اضافی آن پس از دریافت سیگنال از مغز جبران کند. وجود انسداد شریانی در قلب، حملات قلبی، مشکلات دریچه ای قلب و غیره می تواند سبب اختلال در پمپاژ خون توسط قلب شده و به همین جهت فشار خون در سالمندان را کاهش دهد.
عوارض جانبی دارو ها
عوارض جانبی برخی دارو های مصرفی در دوران پیری مانند دارو های قلبی و افسردگی نیز یکی دیگر از دلایل افت فشار خون در افراد مسن هستند.
بیماری های سیستم عصبی
به طور کلی بیماری هایی که بر سیستم عصبی تأثیر گذار هستند همانند بیماری پارکینسون و یا دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲، می توانند سبب اختلال در تنظیم فشار خون و همچنین افت آن در سالمندان شوند.
از دست دادن مایعات بدن
با افزایش سن و عدم مراقبت های لازم برای سلامت بدن، افراد ممکن است به بیماری های متعددی مبتلا شوند که یکی از عوارض آن از دست دادن مایعات است. تعریق بیش از حد بدن، از دست رفتن خون زیاد، اسهال، استفراغ و غیره می توانند سبب کاهش فشار خون ناگهانی در سالمندان شوند.
بیماری های کلیوی
وظیفه اصلی کلیه ها، متعادل سازی مواد مغذی و آب برای کمک به جریان خون در بدن است. بیماری های کلیوی می توانند منجر به کم آبی و یا هیدراتاسیون بیش از حد در بدن شده و با عدم ایجاد تعادل الکترولیت ها و انقباض رگ های خونی، سبب اختلال در جریان خون و افت فشار خون در افراد مسن شوند.
کم خونی
کاهش مواد مغذی در بدن همانند ویتامین ب ۱۲، اسید های چرب امگا ۲ و ۳، آهن و غیره می توانند سبب کاهش تولید گلبول های قرمز خون شده و از این رو توانایی خون برای حمل اکسیژن کافی را کاهش دهند.
عدم تعادل هورمونی
یکی دیگر از دلایل ایجاد افت فشار خون در افراد مسن، عدم تعادل هورمونی است. اختلال در شرایط تیروئید و انسولین اغلب به عنوان عوامل افت فشار خون در افراد تعریف می شوند.
سبک زندگی
سبک زندگی افراد در افت ناگهانی فشار خون آن ها در سنین بالا بسیار تأثیر گذار است. استعمال مداوم دخانیات و همچنین عدم تحرک کافی در سنین بالا و غیره می توانند باعث افت فشار در سنین میان سالی شوند.
عوامل ژنتیکی
یکی دیگر از عوامل مؤثر بر کاهش فشار خون، فاکتور های ارثی و ژنتیکی هستند. به طور معمول کسانی که دارای افت فشار در سنین سالمندی هستند، ممکن است از سوابق خانوادگی کاهش فشار خون برخوردار باشند.
اضافه وزن
افزایش بیش از حد وزن در سالمندان، عملکرد قلب را برای پمپاژ خون با مشکل مواجه کرده و می تواند یکی از دلایل تغییر در فشار خون آن ها باشد.
علائم افت فشار خون در سالمندان چیست؟
علائم افت فشار خون در مراحل اولیه ممکن است قابل توجه نبوده و بنابراین سالمندان متوجه پایین آمدن فشار خون نباشند. اما با این حال افت فشار خون در سالمندان با علائمی همراه است که از مهم ترین آن ها می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- حالت تهوع
- احساس خستگی
- سرگیجه
- عدم تمرکز
- غش کردن
- افتادن ناگهانی
- سرد شدن پوست
- رنگ پریدگی
- تاری دید
- افسردگی
در صورتی که فرد سالمند این علائم را تجربه می کند، توصیه می شود فشار خون او سریعاً اندازه گیری شده و در صورت نیاز با پزشک متخصص در این زمینه مشورت شود.
تشخیص و درمان افت فشار خون در سالمندان
برای تشخیص دقیق فشار خون پایین در سالمندان، پزشک ممکن است در یک دوره زمانی مشخص، چندین بار فشار خون را اندازه گیری نماید. شما نیز می توانید با استفاده از دستگاه های خانگی فشار خون، در یک بازه زمانی مشخص، فشار خون فرد سالمند را به طور کاملاً دقیق اندازه گیری و ثبت نمایید. این عمل به شناسایی الگوی فشار خون پایین در سالمندان بسیار کمک می کند.
در صورت پایین بودن فشار خون در سالمندان و میزان آن کمتر از ۹۰٫۶۰ میلی متر جیوه، پزشک درمان های متعددی را بسته به علائم و علت فشار خون پایین تجویز می کند. از مهم ترین راه های درمانی افت فشار خون در سالمندان نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
درمان با دارو
یکی از بهترین روش های درمان افت فشار خون در سالمندان، مصرف دارو است. برای مثال ممکن است به سالمندانی که مبتلا به افت فشار خون هستند، برای درمان عفونت به آن ها آنتی‌بیوتیک و یا دارو هایی برای توقف اسهال و یا استفراغ تجویز شود.
افزایش مصرف آب
کم آبی می تواند باعث عدم تعادل الکترولیت در بدن و کاهش فشار خون شود. بنابراین توصیه می شود افراد مسن در طول روز، مصرف آب را فراموش نکنند.
مصرف سدیم
مواد غذایی همچون ماهی، گوشت پخته شده، پنیر و غیره سرشار از سدیم هستند که می توانند در تثبیت فشار خون در سالمندان بسیار مؤثر باشند.
عدم مصرف نوشیدنی الکلی
مصرف الکل در سنین بالا می تواند سبب ایجاد نوسان در ضربان قلب شده و از این رو باعث افت فشار خون در سالمندان شود.
ورزش و فعالیت بدنی
انجام ورزش های سبک و پیاده‌روی برای سالمندان جهت بهبود سلامت جسمانی و همچنین عملکرد مناسب گردش خون در بدن بسیار حائز اهمیت است.
جلوگیری از تغییر ناگهانی
تغییر ناگهانی وضعیت بدن، می تواند یکی از دلایل افت فشار خون در سالمندان باشد. بنابراین بهتر است سالمندان از تکان های ناگهانی در هنگام برخاستن و یا نشستن پرهیز کرده و سبب ثابت نگه داشتن فشار خون خود شوند.
وعده های غذایی کوچک
افزایش تعداد وعده های غذایی در طول روز و مصرف کربوهیدرات های کمتر، می تواند در ثابت نگه داشتن فشار خون بدن بسیار مؤثر باشد.
تعویض دارو ها
اگر مصرف برخی از دارو ها سبب افت فشار خون شدید در سالمندان می شوند، بنابراین توصیه می شود با پزشک مشورت کرده و دارو را قطع و یا از جایگزین آن استفاده نمایید.
انواع فشار خون پایین در سالمندان
فشار خون پایین در سالمندان تحت عنوان هایپوتنشن نیز شناخته می شود و به پایین بودن محدوده فشار خون کمتر از میزان طبیعی آن در بدن اطلاق می شود. افت فشار خون در سالمندان نیز اغلب با علائمی همچون حالت تهوع، سرگیجه، تنفس سریع، عدم تمرکز و غیره همراه است و دلایل متعددی مانند استراحت طولانی مدت در رختخواب می تواند سبب ایجاد آن در افراد مسن شود.
از مهم ترین انواع افت فشار خون در سالمندان نیز می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- افت فشار خون عصبی در سالمندان
- افت فشار خون وضعیتی در سالمندان
- افت فشار خون بعد از غذا در سالمندان
- افت فشار خون ناگهانی در سالمندان
پیشگیری از افت فشار خون در سالمندان
مصرف وعده های غذایی متعادل تشکیل شده از سبزیجات پخته شده، میوه ها، گوشت بدون چربی، ماهی و مواد غذایی سدیم و پتاسیم دار، یکی از بهترین راه حل های پیشگیری برای افت فشار در سالمندان هستند. برای پیشگیری از کاهش فشار خون در سالمندان، توصیه می شود که تا حد امکان از مصرف نوشیدنی های الکلی خودداری کرده و همچنین استعمال دخانیات را به حد قابل توجهی کاهش دهید. انجام پیاده روی های روزانه و همچنین فعالیت های بدنی سبک حتی در داخل منزل نیز می تواند در درمان بسیاری از بیماری ها و همچنین متعادل سازی فشار خون در بدن بسیار مؤثر باشد.
مصرف منظم دارو های تجویز شده، مدیریت استرس و اضطراب و همچنین کنترل وزن و کاهش آن نیز از دیگر راه های پیشگیری افت فشار در افراد مسن هستند.
در پایان
موسسه همپای سلامت زندگی در تهران، در زمینه ارائه خدمات پرستاری در منزل مشغول به فعالیت بوده و تحت عنوان یک موسسه معتبر و شناخته شده در پایتخت، خدمات خود را با در اختیار داشتن تیم پرستاری بسیار ماهر و متخصص در بالاترین سطح کیفی به مراجعین ارائه می دهد.
شما عزیزان می توانید برای استفاده از بهترین و با کیفیت ترین خدمات پرستاری از سالمندان در منزل و همچنین استخدام پرستار سالمند در تهران، با مؤسسه همپای سلامت زندگی تماس گرفته و با مشاورین ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه