فشارخون بالا، براساس مطالعات و تحقیقات به عمل آمده یکی از شایع ترین بیماری های موجود در افراد سالمند و میان سال است و تحت عنوان بیماری قاتل خاموش نیز شناخته می شود. زیرا فشارخون بالا در اوایل بیماری، به طور معمول بدون علایم قابل توجه در افراد سالمند ظاهر می شود و برخی از سالمندان ممکن است تا زمانی که دچار مشکلات جدی در قلب، کلیه و یا مغز خود نشده‌اند، متوجه این بیماری نشوند. در حال حاضر نیز تغییر در سبک زندگی و مصرف برخی دارو ها، از مهم ترین روش های کنترل فشارخون و درمان آن هستند که در ادامه با این راه حل ها آشنا شده و آن ها را مورد بررسی قرار خواهیم داد.
فشارخون در سالمندان چیست؟
فشارخون BP، در واقع به نیرویی گفته می شود که خون توسط آن به دیواره رگ ها فشار وارد کرده و در سراسر بدن شروع به گردش می کند. بیشترین میزان فشارخون در بدن نیز زمانی است که قلب تپیده و خون را پمپاژ می کند و تحت عنوان فشار سیستول نامیده می شود. فشارخون دیاستول نیز در واقع به زمانی گفته می شود که قلب بین ضربان ها در حال استراحت بوده و فشار خون کاهش می یابد. فشار خون همیشه به صورت دو عدد نمایش داده می شود که یکی از اعداد بر روی دیگری همانند کسر نوشته می شود.
فشار سیستولیک عدد بالایی و فشار دیاستولیک عدد پایینی را نشان می دهد. میزان هر دوی این فشار ها در اندازه‌گیری فشار خون در تمامی افراد و به ویژه سالمندان بسیار حائز اهمیت هستند. فشارخون ایده‌آل در یک فرد بزرگسال نیز ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه است که تحت عنوان فشارخون ۱۲۰ بر روی ۸۰ خوانده می شود. اما در سالمندان بر اساس بیماری ها می تواند اعداد ایده آل فشار خون متفاوت باشد.
معنی اعداد فشارخون در سالمندان
به طور کلی فشار خون طبیعی در طول روز در نوسان است، اما زمانی که شما در حال خواب هستید، کمترین میزان در بدن را دارد. در زمان های هیجانی، عصبانیت و یا فعالیت نیز فشارخون در بدن افراد به ویژه سالمندان افزایش می یابد. با این حال در بیشتر ساعات روز و بیداری، میزان BP نسبتاً ثابت است و در افراد نرمال باید کمتر از ۱۲۰ بر روی ۸۰ میلی متر جیوه باشد. در افراد سالمند عدد نرمال فشار خون متفاوت از سایر بزرگسالان است و هر چه عدد فشارخون بر روی حد نرمال و یا کمتر از آن باشد، نشان از سلامت جسمانی فرد سالمند است. اما اعدادی بسیار بالاتر از حد نرمال و یا بسیار پایین تر از حد نرمال، نشان دهنده نگرانی و مشکل در سلامت جسمانی سالمندان هستند و باید سریعاً توسط اقدامات پزشکی، BP آن ها به حد نرمال برسد.
لازم به ذکر است که سالمندان دچار بیماری های مزمن همچون دیابت و بیماری های کلیوی، نسبت به سایر افراد سالمند باید توجه ویژه تری را به فشار خون خود داشته باشند.
عوارض فشارخون بالا در سالمندان
فشارخون بالا در افراد سالمند و میانسال و عدم توجه به کنترل و پیشگیری آن، می تواند آسیب ها و صدمات بسیار جدی را به سلامت جسمی آن ها وارد کند. از این رو پیشگیری و کنترل فشارخون در این افراد بسیار حائز اهمیت است و در صورت عدم درمان، ممکن است به بیماری های زیر مبتلا شوند:
- مشکلات قلبی و حمله قلبی
- بیماری عروق کرونر
- نارسایی قلبی
- ایجاد سکته بیماری
- نارسایی کلیه
- زوال عقل عروقی
- کاهش و یا از دست دادن بینایی
- آنژین
- بیماری شریان محیطی
- تنگی نفس در هنگام ورزش و یا فعالیت های بدنی سبک
کنترل و درمان فشارخون در سالمندان
اکثر سالمندانی که مبتلا به فشارخون بالا هستند، با مصرف دارو، سعی بر کنترل و درمان این بیماری دارند. اما علاوه بر استفاده از دارو، تغییر سبک زندگی و داشتن روتین زندگی سالم برای سالمندان نیز می تواند به کاهش فشارخون بسیار کمک کرده و سبب بهبود کیفیت و سلامت جسمی سالمندانی شود. از مهم ترین راه های کنترل و درمان فشارخون در سالمندان نیز می توان به چند مورد زیر اشاره نمود:
کنترل منظم فشار خون
یکی از مهم ترین راهکار ها برای پیشگیری و کنترل فشارخون در سالمندان، ثبت منظم میزان اندازه فشارخون در افراد مسن است. برای اندازه‌گیری روزانه و یا هفتگی، می توانید یک دستگاه فشارخون خانگی تهیه کرده و تمامی اعداد را در دفترچه ثبت و تغییرات فشار خون را در طول زمان مشخصی بررسی نمایید.
مصرف دارو طبق دستور پزشک
اگر پزشک سالمند شما جهت کنترل فشار خون، دارویی را تجویز کرده است، اطمینان حاصل کنید که سالمند عزیزتان از این دستورالعمل ها پیروی کرده و دارو ها را در زمان مشخص شده مصرف می نماید. در خوردن دارو های فشار خون، میزان دوز مصرفی و زمان خوردن دارو بسیار حائز اهمیت است و به هیچ عنوان این قرص ها را در هنگام استفاده نصف نکنید.
در صورت بروز عوارض جانبی نیز سریعاً با پزشک خود اطلاع دهید.
کاهش و کنترل اضافه وزن
سالمندانی که دارای اضافه وزن هستند، نسبت به سایر افراد مسن مستعد ابتلا به بیماری فشارخون می باشند. بنابراین سالمندان می توانند با کاهش چند کیلو وزن، علاوه بر کاهش فشارخون، مصرف دارو های خود را نیز به حد قابل توجهی کاهش داده و در بهبود سایر بیماری های خود نیز نقش بسیار مهمی را ایفا نمایند.
مصرف غذا های مفید
یکی دیگر از مهم ترین راه های کنترل و درمان فشارخون در سالمندان، تنظیم عادات غذایی و مصرف غذا های مفید و مغذی است. این نوع غذا ها شامل مصرف وعده های غذایی کامل، چربی کمتر، مصرف سبزیجات و میوه ها و همچنین داشتن رژیم غذایی مفید به ویژه برای سالمندان دارای اضافه وزن است.
کاهش مصرف نمک
مصرف بیش از اندازه نمک در دوران جوانی، می تواند یکی از مهم ترین عوامل ابتلای افراد به بیماری فشار خون در دوران میان سالی باشد. بنابراین سعی کنید برای کنترل فشارخون، میزان نمک بسیار کمتری استفاده کرده و تا حد امکان، آن را در وعده های غذایی و خوراکی های خود کاهش دهید.
ورزش و فعالیت بدنی منظم
انجام ورزش منظم و فعالیت های بدنی همچون پیاده روی، نرمش، قدم زدن و غیره می تواند به کاهش فشارخون در سالمندان بسیار کمک کند. بنابراین توصیه می شود حداقل ۲/۵ ساعت در هفته فعالیت متوسط داشته و علاوه بر کنترل فشارخون، سبب بهبود سایر بیماری های خود شوید.
عدم استعمال دخانیات
مصرف دخانیات و سیگار در دوران میان سالی و سالمندی، سبب افزایش فشارخون و همچنین افزایش ضربان قلب می شود. نیکوتین موجود در سیگار، سبب سفت شدن رگ ها و در نهایت افزایش فشارخون شده و از طرفی می تواند سایر بیماری هایی همچون مشکلات ریوی و تنفس را نیز در سالمندان ایجاد کند.
عدم مصرف نوشیدنی الکلی
نوشیدن الکل، سبب افزایش فشارخون در سالمندان می شود و به همین دلیل متخصصین توصیه می کنند که افراد مسن از مصرف هرگونه نوشیدنی های الکلی پرهیز نمایند.
مدیریت استرس و اضطراب
یکی از مهم ترین دلایل افزایش فشارخون در بزرگسالان و به ویژه سالمندان، استرس و اضطراب است. بنابراین بهتر است میزان استرس را در سالمندان عزیز خود پایین نگه داشته تا از افزایش فشار خون آن ها جلوگیری نمایید.
تغییر عادات سبک زندگی
داشتن یک سبک زندگی سالم، تأثیر مستقیمی بر کاهش فشارخون سالمندان دارد. سبک زندگی سالم به معنای خواب کافی، نوشیدن آب فراوان، انجام فعالیت های بدنی در طول روز، خوردن وعده های غذایی سالم و مغذی، مصرف میوه جات و سبزیجات، چکاپ دوره‌ای و بهبود کیفیت زندگی است.
در پایان
مؤسسه همپای سلامت زندگی، ارائه دهنده خدمات پرستار سالمند در منزل در بالاترین سطح کیفی با بهره‌مندی از تیم پرستاری بسیار مجرب، متخصص و ماهر است. شما می توانید جهت اطلاع از چگونگی استخدام و دریافت راهنمایی و مشاوره های لازم از خدمات پرستاران این مجموعه، با مؤسسه همپای سلامت تماس گرفته و با کارشناسان ما در ارتباط باشید.
بدون دیدگاه